Τι είναι η κοιλιοκάκη
Της φαρμακοποιού κας Ντίνας Δουβή
Όταν ακούμε την λέξη δίαιτα οι περισσότεροι από εμάς σκεφτόμαστε σχεδόν αυτόματα την απώλεια βάρους, τον περιορισμό θερμίδων ή και τα πολλά προϊόντα που εκτίθενται στους πάγκους των Σούπερ Μάρκετ και υπόσχονται να μας βοηθήσουν να αδυνατίσουμε γιατί έχουν χαμηλά ή μηδενικά λιπαρά, δεν περιέχουν ζάχαρη και ούτω καθ’ εξής.
Αν γίνεται λόγος για ειδικές δίαιτες, είναι ενδεχόμενο να σκεφθούμε προϊόντα διατροφής για άτομα με συγκεκριμένες διατροφικές ανάγκες όπως π.χ. οι διαβητικοί. Ωστόσο οι συνάνθρωποι μας που πρέπει να ακολουθήσουν ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα διατροφής για ιατρικούς λόγους καλύπτουν ένα πολύ ευρύτερο φάσμα από αυτό που μπορούμε να φανταστούμε.
Τι είναι η κοιλιοκάκη
Στο σημερινό άρθρο θα ήθελα να αναφερθώ σε μια ομάδα ατόμων που υποφέρουν από την εντεροπάθεια που προκαλείται από υπερευαισθησία στην κατανάλωση συγκεκριμένων πρωτεϊνών λόγω γενετικής προδιάθεσης. Η εντεροπάθεια αυτή καλείται κοιλιοκάκη και οφείλεται σε βλάβη του εντέρου από αντίδραση στη γλουτένη, μια πρωτεΐνη που βρίσκεται σε πολλές τροφές όπως σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη και μέχρι ενός βαθμού στη βρώμη και φυσικά τις τροφές που τα περιέχουν. Στην Ελλάδα η συχνότητα της νόσου υπολογίζεται σε 1:1000 έως 1:5000 κατοίκους, ενώ ο αριθμός των διαγνωσμένων περιπτώσεων της πάθησης ανέρχεται σε 1000 έως 1200.
Συμπτώματα της νόσου
Ο μηχανισμός της βλάβης δεν είναι ακριβώς γνωστός. Τα συμπτώματα της νόσου στα βρέφη εμφανίζονται αμέσως μετά την εισαγωγή σιτηρών στη διατροφή τους, συνήθως κατά τον 3ο ή 4ο μήνα. Στους ενηλίκους τα συμπτώματα εξελίσσονται σταδιακά και περιλαμβάνουν:
- Ογκώδη, χαλαρά κόπρανα με άσχημη οσμή και λιπαρή όψη.
- Αιωρισμό και τυμπανισμό.
- Απώλεια βάρους και αδυναμία.
- Αίσθημα κόπωσης.
- Μερικές φορές φαγούρα στις κνήμες, τους γλουτούς, τους αγκώνες και τους ώμους.
Στα βρέφη και τα παιδιά ενδέχεται να εμφανισθούν και τα παρακάτω συμπτώματα:
- Διάρροια.
- Αδυναμία ανάπτυξης και προσθήκης βάρους.
- Μυϊκή ατροφία ιδιαίτερα στους γλουτούς.
Αντιμετώπιση - Διατροφή χωρίς γλουτένη
Η κοιλιοκάκη αντιμετωπίζεται με τον αποκλεισμό της γλουτένης από τη διατροφή των πασχόντων, κάτι που μέχρι σχετικά πρόσφατα ήταν ιδιαίτερα πολύπλοκο. Αρκεί να σκεφτούμε το πλήθος των τροφών που περιέχουν γλουτένη (ψωμί, κέικ, μπισκότα, μακαρόνια, σάλτσες στη σαλάτα, μαργαρίνες, μουστάρδα είναι μόνο μερικές από αυτές) και που όλοι μας καταναλώνουμε σε καθημερινή βάση για να αντιληφθούμε το μέγεθος της δυσκολίας διατροφής των ατόμων με κοιλιοκάκη. Από τα σιτηρά τα μόνα πιθανόν κατάλληλα να καταναλωθούν είναι το ρύζι και το καλαμπόκι και ίσως η βρώμη.
Ευτυχώς σήμερα υπάρχουν προϊόντα που διατίθενται συσκευασμένα στα φαρμακεία και συνταγογραφούνται από τους γιατρούς τα οποία δεν περιέχουν γλουτένη. Ειδικό αλεύρι, ψωμί αλλά και τροφές όπως ζυμαρικά, κέικ και μπισκότα χωρίς γλουτένη μπορούν να χρησιμοποιηθούν από παιδιά και ενήλικες με κοιλιοκάκη ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής τους χωρίς να μπαίνει σε κίνδυνο η υγεία τους.
Οι πάσχοντες στην Ελλάδα έχουν οργανωθεί σε συλλόγους με σκοπό την αμοιβαία ενημέρωση και πληροφόρηση των ενδιαφερομένων, όπως το celiac.gr ή το koiliokaki.com